اغلب معتقدند شعر حافظ بازتاب استعدادهای هنری و ادبی اوست. اما معنی شعر او به ما می‌گوید که سرودن شعر هنر رده‌ی سوم و چهارم به بعد از توانایی‌های حافظ است.

در حافظه‌ی بسیاری، از اندک مواردی که به قطعیت درباره او می‌توانند بگویند این است که نامش «شمس‌الدین محمّد حافظ شیرازی» بوده است، در ابتدای قرن هشتم در شیراز به دنیا آمده است و سال وفات او 792 هجری قمری است.

در حافظ‌پجوهی مطالبی را دنبال می‌کنیم که معرفی بیشتری از حافظ دارند. و به شخصیتی که در مقدمه‌ای از دیوانش معرفی شده، نزدیکترند: 

“… مایه افتخار علما، استاد دانشمندان و دانایان، معدن لطایف علوم معنوی،  مخزن دانش و کمال پاکی…”^*

^*مولا نا الأعظَم، الشّهید [1] السّعید، مَفخَر ِ العُلَماء، اُستادِ نحاریر الاُدباء، معدن اللّطایف الرّوحانیّه، مَخزَن ِ المَعارِف ِالسّبحانیّه،شمس الملّة ِ والدّین،مُحمّد الحافظ ِ الشّیرازی بود.

[1] “شهید نه از شهادت به معنای کشته شدن در راه خداوند و حق و حقیقت، بلکه به معنای گواهی است «شهید» اصطلاحی قرآنی است و به کسی گفته می‌شد که علمای قرآن شناس، بر حفظ و قاری و مقری بودن او محضر نویسند و گواهی دهند و اطلاق این کلمه به بسیاری کسان سابقه داشته و حافظ یکی از آنها بوده است.”